Musiqa adabiyoti fani

Musiqa adabiyoti ( lot.  musica litteris ) oʻrta va oliy musiqa oʻquv yurtlarida oʻrganiladigan fan. Fanning asosini ijodiy faoliyat bilan bir qatorda jahon musiqasida mumtoz bo‘lgan kompozitorlarning tarjimai holi ham o‘rganiladi.

“Musiqiy adabiyot” fani faqat mahalliy musiqa ta’limi tizimining mulki hisoblanadi. Rossiyada musiqa ta’limi tizimi tarixan uch bosqichli tizim sifatida rivojlangan: musiqa maktabi – kollej – universitet. Har bir bo’g’in o’ziga xos funktsiyani bajaradi: musiqa maktabi umumiy musiqiy ta’lim beradi, kollej va universitet kasbiy ta’lim beradi.

Musiqa ta’limining zamonaviy modeli nihoyat XX asrning 30-yillari oxiriga kelib, quyi, o’rta va yuqori darajalarga tabaqalanish sodir bo’lgan paytda shakllandi. Inqilobdan oldingi musiqa o’rgatish amaliyotida o’ynash, qo’shiq aytish yoki kompozitsiya bo’yicha shaxsiy darslar mustahkam o’rin egallagan. Shu bilan birga, talabalar, qoida tariqasida, musiqiy-nazariy va musiqiy-tarixiy ma’lumotlarni olmaganlar. Sankt-Peterburgda o’tkazilgan ommaviy ma’ruzalar bu bo’shliqni faqat qisman to’ldirdi.1830-yillardan boshlab. Musiqa madaniyatining tarqalishida o’rta va oliy o’quv yurtlari, gimnaziyalar, kollejlar, oliy o’quv yurtlari qoshidagi musiqa darslari ham muhim rol o’ynadi. Ayollar yopiq institutlari alohida e’tiborga loyiqdir, ularning tayyorlash tizimi nafaqat cholg’u chalishni, balki solfejio, garmoniya va pedagogik amaliyotni ham o’z ichiga oladi. Keyinchalik shunga o’xshash sxema konservatoriyalarning o’quv rejasi uchun asos qilib olindi, bu erda o’quv rejasining eng muhim fanlaridan biri musiqa tarixi edi.

“Musiqa adabiyoti” fanining mazmuni XX asrning 30-40-yillari boshlarida atoqli musiqa tarixchisi, Moskva konservatoriyasi professori Valentin Eduardovich Ferman tomonidan ishlab chiqilgan. Musiqa tarixini o‘rganishdan avval musiqaga oid bilimlarni beradigan fanni o‘tkazish g‘oyasi edi. Asosiy bazani musiqa taʼlimi tizimining oʻrta boʻgʻinida jamlashga qaror qilindi.