Skripka — ovalsimon kamon torli cholgʻu asbobi boʻlib, tanasining yon tomonlarida bir xil chuqurchaga ega. Asbobni chalayotganda hosil bo’ladigan tovushga (kuch va tembr) quyidagilar ta’sir qiladi: skripka tanasining shakli, asbob yasalgan material, musiqa asbobi bilan qoplangan lakning sifati va tarkibi.
Skripka shakllari 16-asrga kelib yaratilgan; mashhur skripka ishlab chiqaruvchilari, Amati oilasi, bu asr va 17-asr boshlariga tegishli. Italiya skripkalar ishlab chiqarish bilan mashhur edi. Skripka XVII asrdan beri yakkaxon cholg’u hisoblanadi
Skripka eng nafis va nafis cholg‘u asboblaridan biri bo‘lib, maftunkor ohangdor tembri inson ovoziga juda o‘xshash, lekin ayni paytda juda ifodali va virtuozdir. Aynan skripkaga “orkestr malikasi” roli berilgani bejiz emas.
Skripkaning ovozi odamga o’xshaydi, buning uchun ko’pincha “qo’shiq aytadi”, “yig’laydi” fe’llari ishlatiladi. Bu quvonch va qayg’u ko’z yoshlarini keltirishi mumkin. Skripkachi kuchli yordamchisining torlari orqali harakat qilib, tinglovchilari qalbining torlarida o’ynaydi. Skripka tovushlari vaqtni to’xtatib, sizni boshqa o’lchovga olib boradi, degan fikr bor.
skripka ovozi
Skripkaning ifodali kuylashi kompozitorning fikrlarini, opera va balet qahramonlarining his-tuyg’ularini boshqa barcha asboblarga qaraganda aniqroq va to’liqroq etkazishi mumkin. Shirali, jozibali, nafis va ayni paytda qat’iy, skripka ovozi ushbu asbobdan kamida bittasi qo’llaniladigan har qanday ishning asosidir.
Ovoz tembri cholg‘uning sifati, ijrochining mahorati va torlarni tanlash bilan belgilanadi. Bass qalin, boy, biroz qattiq va qattiq ovoz bilan ajralib turadi. O’rta torlar yumshoq, jo’shqin ovozga ega, go’yo baxmal, mot. Yuqori registr yorqin, quyoshli, baland ovozda eshitiladi. Musiqiy asbob va ijrochi bu tovushlarni o’zgartirish, rang-baranglik va qo’shimcha palitrani qo’shish qobiliyatiga ega.
